Voor de duidelijkheid: het laatste bericht krijg je altijd eerste te lezen.
Eigenlijk had ik met dit stukje moeten beginnen, het is dus nu een tussendoortje. 

 

Historische vraagstelling

Overweging 1

Naarmate je ouder wordt krijg je meer verleden dan toekomst en nog wat later neemt in je geheugen het verdere verleden meer en meer de overhand.

Overweging 2

Wij, de kinderen van Fetses, zijn de laatsten die nog direct de band met ons familiaal boerenverleden hebben gevoeld. Als wij niet bepaalde historische gegevens opzoeken, verzamelen en optekenen, bestaat de kans dat ze nog meer en voor altijd in de nevelen van het verleden verdwijnen. Of dat erg zou zijn, dat kan je natuurlijk betwisten.

 

Vanuit deze motieven doen we een beetje aan familiegeschiedenis.

Geschiedenis is een (poging tot) reconstructie van een verleden, die vertrekt vanuit vragen die wij vanuit de huidige tijd aan dat (voltooid) verleden stellen.

Hieronder een aantal vragen die in ons geval aan bod komen.

 

Wie waren onze voorouders?

Waar leefden ze, hoe oud werden ze, wat was hun gezinsgrootte?

Welk werk verrichtten ze? Vervulden ze daarnaast nog andere taken?

Wat was hun plaats, hun status in het dorp?

Welke relaties bestonden er met andere families en gemeenten? Met andere (grote) boerenhoven?

Hoe kwamen de Fetsen op het Hof van Male en welke Fetsen ‘boerden’ er?

Hoe geraakte de boerderij buiten werking?

Van wanneer dateerden de jongste gebouwen van de boerderij?

Wat is onze band met het Kasteel of Hof van Kerkom en met de molen?

De Kemels, hoe waren zij weer familie?

Wat is onze verwantschap met families uit Binkom (bv. De Cupere), Lubbeek, Butsel, Roosbeek …?

Sinds wanneer zijn we met het Hageland verbonden?

 

Heb jij nog andere vragen?

Wat weten we nog uit onze herinnering? (Vroeger werd er vaak gezwegen om te vergeten.)

  

Vanuit deze vraagstelling een poging tot beperkte studie:

De families Wera en Fets van Kerkom
Boerenhoven en familiale relaties in het Hageland

  

Als uitsmijter vandaag nog wat volgt.

Mijn bezoek aan een aantal kerkhoven leverde weinig gegevens op. Veel oude graven vind je er niet meer.

Kerkom:

–        Grote grafkelder van de familie Martens, de kasteelbewoners

–        Grafzerk van Felix Kemels (1841-19(?)18) en Philomena Van Kelecom (1860-1948)

 Roosbeek:

Langs kerkmuur grafzerk met schilden van (wellicht adellijke) families Novarra en Van Loen

 Lubbeek:

–    Graf “Familie Louis Wera-Meeus 1865-1934, 1867-1944”. In dat graf ligt ook begraven “Victoire Wera 1896-1968”

–    Ernaast graf van “Joseph Wera, echtg. An. Wera, 1895-1935”

–    Graf “Ph. Wera-Muls”, met ernaast graf “Echtgenoten Fr. Wera – Cl. Muls”

 Op de kerkhoven van Linden en Pellenberg vond ik geen gegevens.

 

 

Als je de volgende woordenlijst bekijkt, zal je snel de naam van de weblog begrijpen …

En wie geraakte er nog in de ‘boskens’?

Een woordenlijst die om aanvullingen vraagt …

Op 11-05-2013 herwerkte ik deze korte woordenlijst op basis van P. Kempeneers, Kerkom. Plaatsnamen en hun geschiedenis, Tienen, 2012.

 

TOPONYMIE – WOORDENLIJST

Kerkom omvat kadastraal drie delen:

Sectie A: Boskant

Sectie B: Bijvoorde

Sectie C: Malendries

 

Boskant

Gehucht in het noorden van Kerkom, genoemd naar de (vroegere) aanwezigheid van uitgestrekte bossen zoals het Velphovenbos.

 

Bijvoorde(n)

‘Voorde’ staat voor een doorwaadbare plaats. Paul Kempeneers constateert dat de naam van het gehucht in historische documenten bijna uitsluitend in het meervoud voorkomt. Bijvoorden zou dan ook betekenen ‘bij de (twee) voorden’, een gebied tussen twee doorwaadbare plaatsen op de Velp. De voornaamste voorde lag aan de huidige Kumtichsestraat, bij de molen. De andere lag meer stroomafwaarts.

 

Bosjes

Naam (de Boschkens) die aan het begin van de 17de eeuw gegeven werd aan stuk grond op de rechteroever van de Malendriesbeek achter het Hof ten Male omdat het bedekt was met struikgewas ten gevolge van een gebrek aan bewerking. De religieus-politiek-militaire onrust maakte het destijds voor het hof en zijn toenmalige eigenaar, het Leuvense Pauscollege, moeilijk.

 

Kortbeek

Naam die vroeger gegeven werd aan de Malendriesbeek. Deze beek ontspringt aan de Kalenberg (perceel C 35) aan de grens tussen Kerkom en Lubbeek, vloeit zuidoostwaarts en mondt in de Velp uit (tussen B 36 en B 37). Sommigen stellen dat Kortbeek van ‘korren’ (murmelen) komt, maar volgens Kempeneers staat Kortbeek in tegenstelling tot de Langebeek die naar Lubbeek vloeit.
Het Hof ten Male werd in de 16de-17de eeuw ook het Hof te Cor(t)beke genoemd.

 

Male

Een groot gebied in de omgeving van het Hof ten Male, aan de bovenloop van de Malendriesbeek. ‘Mael’ kan betekenen ‘vergaderplaats’ of ‘grensteken’ (synoniem voor mark), maar Kempeneers opteert hier voor ‘zak’, d.w.z. een laagte in het landschap.

 

Paus Collegie Huis

Andere benaming voor het Hof ten Male (of Hof te Cortbeke).

 

In deze weblog bekijkt Jan Ulens, alias Jan van Fetses, (°1944) de geschiedenis van het Hof te Cortbeke of het Hof ten Male in Kerkom, en die van de families Fets en Wera aldaar. De verhalen ervan, die stukjes van het lopende onderzoek beschrijven, waren oorspronkelijk vooral bedoeld voor familieleden. Als geïnteresseerden correcties of aanvullingen hebben, zijn die natuurlijk meer dan welkom.