Vanuit Lubbeek werkte ik mee aan een project van de heemkundige kring van Heist-op-den-Berg: de biografie van J.F. Mellaerts, een beroemde Binkommenaar en twintig jaar de naaste buur van mijn grootouders aan vaders kant. Ik ben zo vrij dat werk hier voor te stellen en dus misbruik te maken van mijn genealogische blog. Alhoewel, met Mellaerts deel ik een aantal 18de-eeuwse voorouders, voor beiden langs moeders kant, zo kon ik vaststellen …
Jacob Ferdinand Mellaerts (1845-1925),
pionier van de plattelandsontwikkeling in Vlaanderen
Rond 1900 was hij in Vlaanderen een heel bekende figuur, vandaag is hij door de meesten vergeten. Lubbeek gaf hem nochtans in 2002 de retrocultuurprijs. De gemeente wilde daarmee zijn ooit zo beroemde zoon Jacob Ferdinand Mellaerts eren en hem in onze herinnering levend houden.
Maar wie was deze man, van wie werd gezegd dat hij zijn Vlaamse volk leerde boeren?
In Binkom leeft de naam ‘Ferdinand Mellaerts’ nog. Daar ligt hij ook begraven, in het dorp waar hij in 1845 geboren werd. Aan de kerkhofmuur vind je nog altijd de aan hem gewijde gedenksteen die een jaar na zijn overlijden werd aangebracht.
Wat priester Daens was voor de arbeiders in hun stedelijk milieu, betekende Mellaerts voor de boeren en het platteland. Zonder Ferdinand Mellaerts wellicht geen Boerenbond, geen AVEVE, geen Landelijke Gilden, geen KLJ, geen Groene Kringen, geen KVLV … zelfs ‘Ons kookboek’ zou misschien nooit bestaan hebben!
Het levensverhaal van ‘pastoor’ Mellaerts is fascinerend. In 1887 richtte hij in zijn Zuidkempense parochie Heist-Goor de allereerste boerengilde op – vele zouden volgen – en amper drie jaar later stichtte hij in Leuven, samen met Joris Helleputte en Franz Schollaert, de Boerenbond. Als eerste algemeen secretaris heeft Mellaerts in die vereniging ontzettend veel werk verzet.
Binnenkort verschijnt bij de heemkundige kring van Heist-op-den-Berg een uitgebreide en overvloedig verluchte biografie van deze toch wel zeer bijzondere Hagelander: J.F. Mellaerts
(1845-1925), pionier van de plattelandsontwikkeling in Vlaanderen. Het boek schetst leven en werk van Mellaerts en gaat daarbij geen controverse uit de weg. Waarom moest Mellaerts plots weg uit zijn parochie, waarom nam hij ontslag bij de Boerenbond … ?
De maatschappij van het laatste kwart van de negentiende eeuw wordt in beeld gebracht. Grote figuren zoals Friedrich Raiffeisen, Joris Helleputte, Emiel Vliebergh en paus Leo XIII (Rerum novarum) komen ten tonele. Maar ook de kleine man is op elke bladzijde voelbaar aanwezig. Het boek is dan ook een bron van interessante wetenswaardigheden over Heist-Goor en Binkom. In deze laatste gemeente bracht Ferdinand Mellaerts niet alleen zijn kinder- en jeugdjaren door, maar woonde hij ook in de herfst van zijn leven nog bijna 25 jaar.
Talrijke unieke foto’s en documenten illustreren deze levendige biografie, waarvan het hoofdpersonage ook u niet onberoerd zal laten. Een van de auteurs (inwoner van Lubbeek) onderzocht in Binkom en omgeving archieven en sprak er met inwoners die nog wisten te vertellen over Mellaerts. Zo droeg hij vanuit het Hageland bij tot dit unieke lees- en kijkboek.
Aankoop
Als u geïnteresseerd bent in de figuur van J.F. Mellaerts, kunt u het boek J.F. Mellaerts (1845-1925), pionier van de plattelandsontwikkeling in Vlaanderen kopen tegen de prijs van 34 euro (eventueel te vermeerderen met verzendingskosten van 5 €):
rekeningnummer 416-1095951-39 – IBAN: BE13 4161 0959 5139
van Heemkring Die Swane, Kerkplein 24, 2220 Heist-op-den-Berg
met vermelding ‘Mellaerts-boek’.
Het boek is nu ook verkrijgbaar in de Plato-boekhandels van Tienen en Leuven.
Cortbeke: een familiegeschiedenis 