Het klinkt misschien onnozel, maar nu al heb ik het gevoel dat ik sommige van onze voorouders graag zou ontmoet hebben, speciaal zij die vaak uit documenten naar voren komen en met wie je een soort vertrouwensband krijgt. Zo trad onze overgrootvader LAMBERTUS HENRICUS FETS vaak op als melder van overlijdens, onder meer dat van zijn jong gestorven kinderen, van zijn oom Petrus Franciscus Fets (1863), de eerste Fets-eigenaar van het Hof ten Male, van zijn beide ouders (1864 en 1870) en van zijn broer Joannes Franciscus (1865). Hij ondertekende de akten steeds op een sober-gekrulde wijze met “L.H. Fets”. Ook zijn jongere broer Judocus Fets komt geregeld uit het verleden naar voren. Wie zouden zij eigenlijk geweest zijn? Hoe zouden ze er hebben uitgezien?
In dit vierde verhaal staat de focus vooral gericht op Judocus Fets.
Judocus Fets, de oom van onze grootmoeder Celestine, was in zijn tijd de ‘belangrijkste’ Fets in Kerkom. Judocus werd op 17 oktober 1843 te Kumtich geboren als het zevende van de negen kinderen van onze betovergrootvader Lucas Fets. Nadat zijn vader in het najaar van 1863 het Hof ten Male had geërfd, volgde hij als twintigjarige wellicht zijn ouders naar Kerkom. Ook sommige andere broers en zussen deden dat. Onze overgrootvader Lambertus Henricus, die vijf jaar ouder was, woonde toen al in Kerkom (waar precies is niet duidelijk, misschien hielp hij op het hof van zijn oude oom).
Na het overlijden van vader Lucas op 17 juli 1864 stierf het jaar later, op 14 juni 1865, te Kerkom ook zijn zesde kind, Joannes Franciscus (ongehuwd, 23 jaar oud, landbouwer, wonende te Kerkom). In de overlijdensakte staat dat hij stierf in het woonhuis van zijn moeder, dat het Hof ten Male moet geweest zijn. Moeder Fets zelf overleed op 17 juli 1864; ik vond ondertussen dat deze Ermelindis Maria Barbara Coeckelberghs van Attenrode-Wever afkomstig was (°1804).
Jaren later meldde Judocus het overlijden van zijn oudere broer Guillelmus Ludovicus. Hij wordt in de akte aangeduid als landbouwer, 47 jaar oud, woonachtig te Kumtich, maar hij stierf op 8 juni 1878 te Kerkom in het woonhuis van zijn overleden ouders. Guillelmus Ludovicus was misschien in Kumtich voort blijven werken op de oorspronkelijke boerderij van zijn ouders.
Onze overgrootvader Lambertus Henricus, die in 1873 te Kerkom trouwde, was ondertussen, na de geboorte van twee kinderen, naar Lubbeek verhuisd, tussen 1875 en 1877. Waarom nam hij als oudere zoon het Hof ten Male niet over? Misschien had hij in Kerkom toen al een andere boerderij?
In 1882 ten slotte meldde de 38-jarige Judocus het overlijden van zijn oudste zus Maria Carolina, landbouwster te Kerkom, 53 jaar oud en ongehuwd. Ook zij woonde en werkte meer dan waarschijnlijk op het Hof ten Male.
Judocus Fets bleef dus als enige man en Fets op het Hof ten Male achter – gedurende een tijd een echte familiale onderneming – en bleef ongehuwd. Professor Martens, die in 1877 het Kasteel van Kerkom kocht, duidt in zijn historische studie die hij aan het eind van de 19de eeuw schreef, ‘Josse’ Fets aan als de toenmalige exploitant van het Hof van Male (‘Josse ‘ is een Zuid-Nederlandse afkorting voor Jodocus of Jozef). Historicus A. Wauters schrijft in zijn studie gepubliceerd in 1882 dat het Hof kort geleden heropgebouwd werd, dus (wellicht) door onze Judocus. Bijgevolg brachten wij onze Kerkomtijd door in boerderijgebouwen die niet zo oud waren! Werd onze grootmoeder Celestine in dat vernieuwde goed in 1891 opgevangen?
Wat er ook van zij, op 10 april 1914 begaf de Kerkomse gemeentesecretaris Arthur Wera zich naar het gemeentehuis – zijn werkplaats – en meldt er aan zijn oom, schepen Judocus Fets, de geboorte van zijn eerste kind, MARIA. Judocus was inderdaad lange tijd een van de twee schepenen van Kerkom, wellicht vanaf de verkiezingen van 17 oktober 1895 tot aan zijn dood in 1920. Hij diende dus ook onder het burgemeesterschap van onze overgrootvader uit de Wera-stam, Guillelmus Ludovicus Wera.
We zien Judocus Fets vaak optreden als vertegenwoordiger van de gemeente, ook bij het overlijden van burgemeester Guillelmus Ludovicus Wera zelf in 1909.
Als getuige en medeondertekenaar is hij aanwezig bij de opstelling van de geboorteakten van ALBERT (1916) en PAULA (1917) WERA, en van de overlijdensakten van zijn oudere broers Guillelmus Ludovicus (1878) en (onze overgrootvader) Lambertus Henricus en diens vrouw (1891 te Lubbeek), en van zijn zus Maria Carolina (1882).
In Kerkom was in de 19de eeuw de dood nog een trouwe metgezel. Ik vermoed dat medische hulp in de Hagelandse dorpen bijzonder beperkt bleef.
Judocus overleed op 26 juni 1920 in zijn woonhuis. Op 27 juni acteerde burgemeester Karel Martens – kasteelbewoner en zoon van de overleden professor – het overlijden van de 76-jarige Judocus, landbouwer. Het werd hem gemeld door Arthur Wera, neef van de overledene, en Franciscus Van Kelecom, neef van de overledene, ‘maalder’, woonachtig te Kerkom.
Voor verdere info over Judocus Fets zie latere berichten van 13-12-06 (verhaal 9), van 31-01-07 (verhaal 13) en van 25-12-07 (verhaal 21).
________________________
PS De aandachtige lezer merkte in het vorige verhaal misschien op dat er iets niet klopt met de leeftijd van Lucas Fets bij zijn overlijden op 17 juli 1864. Ik spreek, voortgaande op de geboortedatum van 1780, in de tekst van 83 jaar bij de erfenis van het Hof ten Male. De overlijdensakte geeft evenwel de leeftijd van 77 jaar 2 maanden 12 dagen aan, maar daarnaast hebben we de geboortedatum van 19 juli 1780. Vergiste burgemeester G.L. Wera zich bij het aftrekken van de jaren? Natuurlijk niet, zijn secretaris ging mogelijk in de fout! Of berust mijn overname van de geboortedatum vanuit een internetsite op drijfzand? Aan de parochieregisters van voor de Franse tijd waagde ik me nog niet. Ik heb daarvoor nog …….. jaren (vul in volgens je verwachtingen).
Cortbeke: een familiegeschiedenis 